POLİS DERGİSİ
POLİS DERGİSİ
HABERLER
HİZMET İÇİ EĞİTİM UYGULAMALARININ TÜRK POLİS TEŞKİLATI ÖZELİNDE ROLÜ VE ÖNEMİ
HİZMET İÇİ EĞİTİM UYGULAMALARININ TÜRK POLİS TEŞKİLATI ÖZELİNDE ROLÜ VE ÖNEMİ

En ilkel çağlardan günümüze dek insanoğlu; beslenme, barınma ve korunma gibi temel birtakım fizyolojik gereksinimlerini karşılama ihtiyacı duymuştur. İnsanlık tarihi boyunca hem bireysel hem de toplumsal olarak süregelen bu temel dürtü, kültürel ve toplumsal kaynaşımların gelişip şekillenmesiyle birlikte insanlığı farklı ihtiyaçlara doğru yöneltmiştir. Nitekim toplumsal yaşama uyum sağlama, toplumsal yapı içerisindeki kişi, grup ve kurumlarla birlikte uyumlu bir yaşam sürme [1] düşüncesi ve zorunluluğu bu yeni temel ihtiyaçlar arasında eğitimin çok elzem bir vakıa (olgu) olduğu gerçeğini zaman içerisinde bizlere kanıtlamıştır. Öyle ki her yeni güne birbirinden farklı gelişme ve değişmelerle uyandığımız yerküremizde eğitimin; kültürel, sosyal, ekonomik, siyasal ve politik daha pek çok alanda global bir misyon ve vizyon üstlendiğini görmekteyiz. Dolasıyla eğitimin çok yönlü bir işlevsel yapıya sahip olduğu gerçeğiyle hayatımızın her alanında; ailemizde, okullarımızda, kurum ve kuruluşlarda, iş hayatımızda, kısacası tüm sosyal çevremizde olması gerektiği çıkarımında bulunabiliriz.
Sewell ve Newman (2006) eğitim kavramının, Plato ve Sokrates zamanlarından beri filozofların zihinlerini meşgul ettiğini ve günümüzde bile tatmin edici bir tanıma ulaşılamadığını ifade etmişlerdir [2]. Bu noktada eğitim kavramıyla ilgili birkaç tanıma değinmekte ve daha sonrasında hizmet içi eğitime geçiş yapmakta fayda olacaktır: Eğitim, doğaya ve insanlara yönelik zihinsel ve duygusal temel eğilimleri geliştirme sürecidir [3]. Türk Dil Kurumu ise eğitim kavramını, “Çocukların ve gençlerin toplumsal hayatta yerlerini almaları için gerekli bilgi, beceri ve anlayışları elde etmelerine, kişiliklerini geliştirmelerine okul içinde veya dışında, doğrudan veya dolaylı yardım etme, terbiye.” [4] şeklinde tanımlamıştır. Bu tanımları fazlasıyla çoğaltmak mümkün olmakla birlikte ülkemizde en yaygın kabul gören anlamıyla eğitim, “Bireyin davranışında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir” [5]. Burada dikkat edilmesi gereken çok önemli bir husus ise eğitim kavramının yalnızca okul içi eğitim sürecini kapsamıyor olmasıdır. Zira öğretim etkinliklerinin, “Önceden hazırlanmış bir program çerçevesinde amaçlı, planlı, düzenli ve kontrollü olarak okullarda yapıldığı” söylenebilir [6]. Yani eğitim çok boyutlu bir etkinlik olarak karşımıza çıkarken, öğretim ise yalnızca okul çatısı altındaki (resmi eğitim kurumları) etkinliklerle sınırlandırılan bir yapıdadır. Bu bağlamda hizmet içi eğitim uygulamaları için, genel eğitim kapsamında hayat boyu öğrenme geleneğini yansıtan ve mesleki bir hizmet olarak son derece önemli bir role sahip olan etkinlikler bütünü tanımlaması yapılabilir. Sağlam’a (1982) göre, “Hizmet içi eğitim: Her düzeydeki personelin kendi refahları ve bağlı bulundukları kuruluşun ilerlemesine katkıda bulunacak bilgi ve yeteneklerinin, sürekli ve sistemli bir şekilde geliştirilmesidir.” [7]. Genel olarak hizmet içi eğitimin amaçları arasında; bireylerin bilim ve teknolojide yaşanan hızlı gelişmelere adaptasyonunun sağlanması, bu hızlı teknolojik gelişim süreci karşısında bireyler üzerinde sosyal ve kültürel değerlerin erime (duyarsızlaşma) tehlikesiyle bireylerde toplumsal bir bilinç uyandırma çabası, bireylerin ilerleme, gelişme ve keşfetme arzularını teşvik etme, bireylerin topluma uyum göstermeleri, morallerinin yükseltilmesi, kişiliklerinin gelişimi ve mesleki yeterliklerinin artırılması etkinlikleri yer almaktadır [8]. Bu genel amaçlar doğrultusunda, polislik mesleği özelinde hizmet içi etkinliklerinin hedef ve ilkeleri ise, Emniyet Genel Müdürlüğü Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliğinde şu şekilde belirlenmiştir:
a) Personelin günün değişen koşullarına göre hizmet ile ilgili değişim ve gelişmelere uyumunu sağlamak,
b) Personele hizmet alanındaki yeniliklerin, gelişmelerin gerektirdiği bilgi, beceri, uygulama yeteneği ve davranışları kazandırmak,
c) Hizmet ile ilgili temel prensip ve tekniklerin, uygulama birliğini sağlamak,
d) Personelin mesleki yeterlik ve anlayışlarını geliştirmek,
e) Yönetimde ve uygulamada etkinliğin arttırılmasını sağlamak,
f) Emniyet teşkilatının çeşitli hizmet dallarında çalıştırılacak uzman personel ihtiyacını karşılamak,
g) Mesleki yeterlik açısından, hizmet öncesi eğitimin eksikliklerini tamamlamak,
h) Hizmet öncesi eğitimden geçirilen personelin görevli olduğu bölgeye uyumunu sağlamak,
i) Hizmet birimi değişen personelin yeni hizmet birimine uyumunu kolaylaştırmak,
j) Personelin uygulamaya yönelik bilimsel araştırma yapma isteğini teşvik etmek ve desteklemek,
k) İstekli ve yetenekli personelin, mesleklerinin üst kademelerine geçişlerini sağlamak,
l) Personeli üst derece ve kadrolardaki görevlere hazırlamak [9].
Polis Akademisi Başkanlığı tarafından hazırlanan T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Hizmet İçi Eğitim Planı kapsamında, Türk Polis Teşkilatı özelinde gerçekleştirilen teorik ve uygulamalı eğitimlerin (kurs-seminer-toplantı) daire başkanlıklarına, hukuk müşavirliğine ve diğer başkanlıklara göre sayıları Tablo 1’de ve istatistiki dağılımları ise Grafik A’da gösterilmiştir.
Tablo 1’de ve Grafik A’da görüldüğü üzere, 2021 yılında Türk Polis Teşkilatı özelinde toplamda “561” hizmet içi eğitim (kurs-seminer-toplantı) faaliyeti planlanmıştır. Bunlar arasında; Hizmetin Yerinde İfa Edilmesi Temel Eğitim Kursu, Polis Merkezleri Mukayyit Kursu, Teleskopik (Açılır-Kapanır) Cop Kullanımı Temel Eğitim Kursu, Yol Kapanı Kullanıcı Semineri, Emniyet Kolluk İşlemleri Projesi (EKİP) Temel Eğitim Kursu, Profesyonel Video Kamera ve Renkli Fotoğrafçılık Kursu, Elektrojen Gruplarının Bakım, Onarım, İşletme ve Teori Eğitimi, Alkolölçer Cihazı ve Aparatlarının Çalışma Prensipleri, Bakım Onarım ve Kullanıcı Temel Bilgileri Semineri, Oryantasyon Eğitimi, Göçmen Kaçakçılığı, İnsan Ticareti ve Organ Doku Ticareti Temel Eğitimi, Göz Yaşartıcı Gazlar ve Gaz Tüfekleri ile Bunlar Ait Teçhizat ve Mühimmat Kullanımı ve Depolanması Tekâmül Eğitimi, Operasyonel Polis Taktikleri ve Pusudan Kurtulma Eğitim Programı, FETÖ ile Mücadele Uzmanlık Eğitimi, Organize Suçlarla Mücadele Planlı Çalışma Yöntem ve Stratejileri Eğitimi, Narkotik Suçlarda Uyuşturucu Türleri, Güncel Rota ve Trendleri Eğitimi ve daha pek çoğu sayılabilir.
DEĞERLENDİRME
Çok köklü ve sağlam bir yapıya sahip olan Türk Polis Teşkilatı, günümüz bilişim ve teknolojik gelişim çağının beraberinde getirmiş olduğu yenilik faaliyetlerini yakinen takip etmekte ve günün koşullarına uygun olarak kendi kurumsal bünyesinde gerçekleştirdiği plan ve projelerle bu yenileşme hareketlerinde öncü adımlar atmakta ve atmaya da devam etmektedir. Nitekim T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü 2021 Yılı Hizmet İçi Eğitim Planı kapsamında Polis Akademisi tarafından akademik bir perspektifle koordine edilen her daire başkanlığının kendi ilgi ve alanları doğrultusunda planladıkları hizmet içi eğitim (kurs-seminer-toplantı) faaliyetleri toplamının “561” olduğu gözlenmiştir. Şüphesiz ki planlanan bu faaliyetler polis memurlarının gerekli bilgi, beceri, tutum ve davranışları kazanmalarını amaçlanmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda uygulanan hizmet içi eğitimlerden beklenilen verimin alınabilmesi için; her il emniyet müdürlüğünce oluşturulan uzman kadronun, öncelikle o ilin üniversitesiyle ve diğer ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği içerisinde olması ve ilgili kurumlara ait uzmanların hizmet içi eğitimlere davet edilmesi, ayrıca yapılan hizmet içi eğitim faaliyetlerine doğrudan üst düzey yöneticilerin/yetkilerinin (Vali Yardımcıları, Emniyet Müdürü Yardımcıları, Rektör Yardımcıları veya Dekanlar, Sağlık Müdürü Yardımcıları ile Milli Eğitim Müdürü Yardımcıları vb.) iştirakinin sağlanması büyük bir önem arz etmektedir. Sonuç itibariyle, üst düzey yöneticilerin eşgüdümlü katılımlarıyla çok geniş bir vizyon ve misyon üstlenecek olan hizmet içi eğitim uygulamalarının, polis memurlarının ilgilerini ve kendilerine olan güvenlerini artıracağı düşünülebilir.
KAYNAKÇA
[1] Erden, M. (t.y.). Sosyal bilgiler öğretimi. Alkım Yayıncılık.
[2] Sewell, K., & Newman, S. (2006). What is education? In Curtis, W., Ward, S., Sharp, J., & Hankin, L. (Eds.), Education studies: An issues-based approach (s. 3). SAGE Publications.
[3] Morris, C. V. (1982). Felsefe ve eğitim (S. Büyükdüvenci, Çev.). Eğitim ve Bilim Dergisi. http://213.14.10.181/index.php/EB/article/view/5732/1854.
[4] Türk Dil Kurumu. (2021). Güncel Türkçe sözlük. https://sozluk.gov.tr/
[5] Arslan, M. (2009). Eğitimle ilgili temel kavramlar (M. Arslan, Ed.), Eğitim bilimine giriş (s. 12). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
[6] https://acikders.ankara.edu.tr/mod/resource/view.php?id=68541(Erişim Tarihi yok)
[7] Başboğa, M. Ş. (1985). Polis örgütünde hizmet içi eğitim (Yayın no. 160589) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr
[8] Sunay, H. (2021). Hizmet içi eğitim konularının genel tekrarı. https://acikders.ankara.edu.tr
[9]https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=9184&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5 (Erişim Tarihi yok)

 Muhammet SAVAŞ                                                                                                   İbrahim Ethem GÜRBÜZ
 Polis Memuru                                                                                                            Polis Memuru
 Erzurum İl Emniyet Müdürlüğü                                                                                 Erzurum İl Emniyet Müdürlüğü